Sezaryen Nedir?
Hamile annenin karın duvarı ve rahimine (uterusuna) kesi yapılarak, bebek (fetus), bebeğin eşi (plasenta) ve zarların (membranların) doğurtulmasıdır. Doğum eylemi kendiliğinden başlamadan ve herhangi bir sorun gelişmeden, anne adayı ile kadın doğum doktorunun belirlediği zamanda planlı olarak yapılan sezaryenlere elektif sezaryen denir.
Hangi durumlarda sezeryan ameliyatı tercih edilmelidir?
- Bebeğin başı ile gebe annenin çatısının (pelvis) uyumsuzluğu
- Rahim yorgunluğu
- Bebeğin eşinin yerleşim bozuklukları (Plasenta previa)
- Bebeğin eşinin erken ayrılması (Ablasyo plasenta)
- Bebeğin duruşunun doğum için uygun olmaması (Makat prezentasyon gibi)
- Gebelik tansiyonu – toksemi (Preeklampsi ve eklampsi)
- Fetal distres (bebekte sıkıntı hali)
- Bebeğin kordonunun sarkması (Kord prolapsusu)
- Diyabet
- Kan uyuşmazlığı (Eritroblastozis fetalis)
- Rahim ağzı kanseri (serviks kanseri)
- Servikal distosi
- Önceden rahim kesisi varlığı durumlarında sezaryen tercih edilmelidir
Hangi Durumlarda Sezaryen Ameliyatı Tercih Edilmemelidir?
- En önemlisi, sezaryen gerektiren bir durum olmadığında,
- Karın duvarında enfeksiyon varlığında,
- Ölü bebek (fetus) varlığında sezaryen yapılmamalıdır.
Sezeryana Hazırlık Sürecinde Neler Yapılır?
- Ultrason ile fetusun yaklaşık ağırlığı, duruşu ve plasentanın yerleşimi belirlenir.
- Kanama riski taşıyan durumlarda (aktif kanama, HELLP sendromu, gebelik zehirlenmesi, kanama bozuklukları ve eşin önde gelmesi) önceden kan hazırlatılır.
- Damar yolu açılması ,sıvı verilmesi gibi ameliyat öncesi hazırlıklar yapılır.
Sezeryan Ameliyatı Hangi Basamakları İçerir?
- Damar yolundan profilaktik (koruyucu) antibiyotik verilmesi ( özellikle suların erken gelmesi, uzamış eylem, başarısız forseps uygulamalarında gereklidir).
- Anestezi (genel, spinal veya epidural anestezi) uygulanması.
- Karın duvarı kesisi yapılması. Çoğu kadın doğum doktoru enlemesine kesiyi tercih eder. Hasta çok şişmansa veya fetal distres varsa orta hat (boylamasına) kesi tercih edilir.
- Rahim kesisi (uterin kesi) yapılması.
- Bebeğin doğurtulması.
- Bebeğin eşinin (plasentanın) çıkartılması.
- Rahim kasının toparlanmasını hızlandırmak için damar yolundan oksitosin uygulanması.
- Rahim ve karın duvarı kesilerinin dikilmesi.
- Anesteziye son verilmesi.
Sezeryan sonrası Annede Ortaya Çıkabilecek sorunlar Nelerdir?
- Puerperal enfeksiyon (loğusa enfeksiyonları)
- Yara yeri enfeksiyonu
- Ameliyat sonrası ateş
- Hemoraji (kanama)
- Tromboembolizm (pıhtılaşma)
- Pulmoner tromboemboli (damarlarda oluşan pıhtının hava yollarını tıkaması)
- Kanama ve Pulmoner tromboemboli sezeryan ameliyatı sonrası anne ölüm nedenlerinin başında gelir.
Sezeryan sonrası Bebekte Ortaya Çıkabilecek sorunlar nelerdir?
Yenidoğanın geçici takipnesi (ıslak akciğer – wet lung): bebeğin akciğerleri içindeki sıvı boşalamadığı için solunum sayısında artış gözlenmesidir.
Sezaryen ameliyatı uygulanma sıklığı ne kadardır?
Son yirmi yılda sezaryen oranları %5’ten %20’lere çıkmıştır. Hatta bazı bölgelerde sıklığı %60’ lara ulaşmıştır. Sezaryen ameliyatı yapılma sıklığının artma sebepleri:
- Orta forseps uygulamaları ve vajinal makat doğumların yerini sezaryene bırakması,
- Günümüzde doğum eylemi sırasında bebek kalp atımlarının takibi ile bebekte güven vermeyen durumların tespit edilebilir hale gelmesi,
- Bir kez sezaryen ile doğuran kadınların daha sonraki bebeklerini de sezaryen ile doğurması,
- Günümüzde kadınların ileri yaşlarda ve daha az sayıda doğum yapmaları ve sezaryen istemeleri,
- Doğum korkusu: epidural anestezi ile ağrısız doğum imkanı olmayan merkezlerde kadınların doğum sancısı çekmekten korkmaları,
- Normal doğum sırasında çıkan sorunlar nedeniyle kadın doğum doktorlarına açılan davaların azaltılmak istenmesidir.